Od autorów
CZĘŚĆ 1. BIOTECHNOLOGIA I INŻYNIERIA GENETYCZNA
Rozdział I. Biotechnologia współczesna i tradycyjna
1. Biotechnologia jest dynamicznie rozwijającą się wielodyscyplinarną nauką stosowaną
2. Biotechnologia tradycyjna ma duże znaczenie w życiu człowieka
3. Z rozwojem inżynierii genetycznej i biotechnologii wiążą się problemy etyczne
Streszczenie
Problemy do dyskusji
Zadania
Rozdział II. Inżynieria genetyczna i jej zastosowania
1. Głównym narzędziem współczesnej biotechnologii jest inżynieria genetyczna
2. Komórki przechowują swoją informację genetyczną w takich samych cząsteczkach
chemicznych
3. Eukariotyczny DNA jest upakowany w chromosomach
4. DNA ulega samopowielaniu
5. Podstawową jednostką dziedziczności jest gen
6. Informacja genetyczna zapisana jest specjalnym kodem
7. W syntezie białek uczestniczą trzy rodzaje RNA
8. Nowe geny wprowadza się do komórek biorcy za pomocą wektorów
9. Produkcja i stosowanie żywności zmodyfikowana genetycznie wzbudza emocje
10. Ze stosowania inżynierii genetycznej wynikają i korzyści, i zagrożenia
11. Wprowadzanie obcych genów do mikroorganizmów daje człowiekowi wiele korzyści
Streszczenie
Problemy do dyskusji
Zadania
Rozdział III. Korzyści i zagrożenia wynikające ze stosowania organizmów transgenicznych
1. Pierwsza i druga zielona rewolucja mają swoją cenę
2. Od jakiegoś czasu obserwuje się spadek różnorodności genetycznej roślin uprawnych
i zwierząt hodowlanych
3. Rośliny transgeniczne zaczęto uprawiać na szerszą skalę od połowy lat 90. ubiegłego wieku
4. Wiele laboratoriów zajmuje się wytwarzaniem szczepionek w roślinach transgenicznych
5. Na całym świecie uprawia się obecnie 150 różnych odmian genetycznie zmodyfikowanych
roślin
6. Zwierzęta GM najczęściej otrzymuje się przez wprowadzenie obcego DNA do zapłodnionej
komórki jajowej
7. Rozwój biotechnologii w Polsce powinien być zgodny z zasadami biogospodarki opartej na
wiedzy
Streszczenie
Problemy do dyskusji
Zadania
Rozdział IV. Klonowanie
1. Klonowaniem nazywamy technikę wytwarzania genetycznie identycznych kopii
2. Największą nadzieją medycyny XXI w. są komórki macierzyste
Streszczenie
Problemy do dyskusji
Zadania
Rozdział V. Praktyczne wykorzystanie badań DNA
1. Badania DNA stosuje się w medycynie, sądownictwie i w nauce
2. Poznanie ludzkiego genomu jest wielkim wyzwaniem
3. Wielkość genomu jest najczęściej związana ze złożonością organizmu
4. Realizacja „Projektu poznania genomu człowieka” ma następstwa etyczne, prawne
i społeczne
5. Olbrzymia liczba danych doświadczalnych biologii molekularnej i biotechnologii
spowodowała powstanie bioinformatyki
Streszczenie
Problemy do dyskusji
Zadania
Rozdział VI. Poradnictwo genetyczne i terapia genowa
1. Poradnictwo genetyczne opiera się na badaniach DNA
2. Można wymienić kilka sytuacji, w których warto i należy skorzystać
z poradnictwa genetycznego
3. Mutacje polegają na zmianie zapisu informacji genetycznej
4. Mutageny są przyczyną różnego typu uszkodzeń DNA
5. Mutacje często wywołują poważne skutki
6. Uszkodzenia DNA są bez przerwy naprawiane
7. Znamy już ponad 10 000 chorób dziedzicznych
8. Badania prenatalne umożliwiają urodzenie zdrowego dziecka
9. Wiążemy duże nadzieje z terapią genową
Streszczenie
Problemy do dyskusji
Zadania
Rozdział VII. Biotechnologia w ochronie różnorodności biologicznej
1. Różnorodność biologiczna jest wynikiem dziedziczności i ewolucji
2. Działalność człowieka może stanowić zagrożenie dla bioróżnorodności i środowiska
3. Odpowiedzialność za stan bioróżnorodności i środowiska naturalnego wiąże się
z obowiązkiem ich ochrony
4. Niezbędnym warunkiem zrównoważonego rozwoju jest promocja zdrowia
5. W ochronie środowiska wykorzystuje się metody biotechnologiczne
Streszczenie
Problemy do dyskusji
Zadania
CZĘŚĆ 2. RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA I JEJ ZAGROŻENIA
Rozdział I. Czym jest różnorodność biologiczna?
1. Zmienność żywych form jest strategią ich trwania
2. Zmienność wewnątrz ekosystemów zapewnia im trwałość
Streszczenie
Problemy do dyskusji
Zadania
Rozdział II. Wpływ człowieka na różnorodność biologiczną Ziemi
1. Rola gatunku ludzkiego w naturalnych ekosystemach uległa zmianie
2. Agroekosystem to szczególny rodzaj ekosystemu
Streszczenie
Problemy do dyskusji
Zadania
Rozdział III. Dlaczego powinniśmy obawiać się spadku bioróżnorodności?
1. Co możemy bezpowrotnie stracić, jeśli zagubimy poczucie związku z przyrodą?
2. Introdukcja obcych gatunków może zagrażać formom miejscowym
3. Do całkowitego wyginięcia może prowadzić nadmierna eksploatacja gatunków
Streszczenie
Problemy do dyskusji
Zadania
Rozdział IV Działania na rzecz zachowania różnorodności biologicznej
1. Szczególnej uwagi wymagają małe i malejące populacje gatunków
2. Konserwatorska ochrona przyrody jest próbą ograniczania spadku bioróżnorodności
3. „Gorące miejsca” bioróżnorodności
4. Zrównoważony rozwój ludzkości wymaga wiedzy przyrodniczej
Streszczenie
Problemy do dyskusji
Zadania
Słownik
Indeks
Literatura