Określanie kierunków stron świata za pomocą busoli



   Do określania kierunków stron świata przeznaczona jest busola (kompas), czyli pudełko z igłą magnetyczną i podziałką, wyposażone w urządzenie do celowania (może to być np. ruchomy pierścień z muszką i szczerbinką lub po prostu prosty brzeg pudełka busoli). Zasadniczą część każdej busoli stanowi igła magnetyczna osadzona na ostro zakończonym trzpieniu. Gdy jest odblokowana (swobodna), ustawia się w południku magnetycznym, czyli jeden koniec igły wskazuje północ, a drugi południe.
   Busole są najrozmaitszych konstrukcji, dokładności i przeznaczenia. Widoczna na zdjęciach busola składa się z pudełka ebonitowego, wewnątrz którego znajduje się zawieszona na ostrzu stalowym igła magnetyczna z zaciskiem. W środku pudełka znajduje się ruchomy pierścień z podziałką (limbus) przeznaczony do pomiarów kątów. Urządzenie celownicze jest nieruchome i umocowane na stałe do pudełka. Zacisk igły magnetycznej działa automatycznie przy zamykaniu i otwieraniu przykrywki busoli. Jeden bok pudełka posiada naniesioną podziałkę milimetrową.




   Sprawdzenie busoli
   Przygotowując busolę do pracy, powinno się sprawdzić czułość igły magnetycznej. W tym celu należy zwolnić zacisk igły magnetycznej i ustawić busolę w położeniu poziomym. Po ustawieniu się igły w jednym położeniu trzeba kilkakrotnie wyprowadzić ją z tego położenia za pomocą zbliżania do niej metalowego przedmiotu. Jeżeli za każdym razem igła powraca w to samo miejsce, oznacza to, że czułość jej jest odpowiednia.

   Posługując się busolą, należy przestrzegać następujących zasad:
1. W celu zabezpieczenia ostrza igły przed szybkim zużyciem należy igłę unieruchamiać w czasie przenoszenia busoli.
2. Przed pracą w nocy busolę należy naświetlać w ciągu 3-5 minut w promieniach światła słonecznego lub innego źródła, by nafosforyzowane części busoli świeciły w ciemności.
3. Należy przestrzegać, aby podczas pracy z busolą w pobliżu nie było przedmiotów stalowych lub żelaznych.
4. Należy unikać pracy z busolą w pobliżu linii wysokiego napięcia.
5. Busolą nie można posługiwać się w rejonach o znacznej anomalii magnetycznej.