Przyczyna lęku

Co robić?

Boimy się ludzkich spojrzeń (myślimy: wszyscy będą na mnie patrzeć)

Odpowiedz spojrzeniem na spojrzenie i, nawet jeśli wydaje Ci się, że nie dasz rady, patrz prosto w oczy słuchaczom. Odczekaj parę sekund, weź głębszy oddech, uśmiechnij się (albo przynajmniej pokaż pogodną twarz) i zacznij mówić głośno (ale nie krzycz), wyraźnie i nie za szybko.

Obawa przed obecnością ludzi znaczących (na których nam szczególnie zależy)

Pomyśl, że oni też mają swoje słabości, że nikt nie jest doskonały (nobody is perfect). Tak naprawdę, to na ogół inni są do nas życzliwie ustosunkowani, więc nie ma powodu tak się bać.

Lęk przed wygłupieniem się, niezręcznością, nietaktem

Zrób próbę przed kimś zaufanym, kto życzliwie zwróci Ci uwagę na ewentualne gafy.

Strach przed czarną dziurą (nagły zanik pamięci)

Napisz tekst wystąpienia i miej go przed sobą, ale nie po to, aby czytać, tylko aby czuć się bezpiecznie. Na ogół zresztą wystarczy mieć przed sobą główne tezy wystąpienia, mniej lub bardziej rozbudowane, w zależności od doświadczenia mówcy.

Lęk przed utratą kontroli nad słuchaczami (myślimy: może powiem coś, co będzie źle odebrane albo: a jeśli ktoś mnie nagle zaatakuje?)

Trzeba być na to zawsze przygotowanym, liczyć się z tym (wtedy nie będzie zaskoczenia). Nie dopuść więc do tzw. gwaru niekontrolowanego – Ty mówisz, a na sali panuje coraz większy gwar, nad którym przestajesz panować. Zwróć więc uwagę pierwszym osobom, które zaczną szeptać między sobą – oczywiście w sposób taktowny – wymownym spojrzeniem, chrząknięciem, żartem, prośbą itp. A jeśli Cię zaatakują? W żadnym wypadku nie daj się sprowokować, nie reaguj agresywnie (przecież o to właśnie chodzi Twoim przeciwnikom!). Odpowiedz rzeczowo, ale dobitnie. Może obróć wszystko w żart albo zupełnie zmień temat polemiki. Bądź stanowczy, ale bardzo kulturalny – Twoje opanowanie weźmie górę nad agresją!

Obawa przed przedwczesnym zakończeniem (myślisz: moje wystąpienie zaplanowane było na 15 minut, a tu już po kilku minutach nie mam o czym mówić!)

Warto zastosować metodę buforu, czyli mieć przygotowany materiał rezerwowy, do ewentualnego wykorzystania w takiej sytuacji. Ale na ogół jest to lęk bezpodstawny, bo znacznie częściej jest tak, że brakuje nam czasu na pełną wypowiedź.

Obawa, że zabraknie mi czasu, że nie zdążę się wypowiedzieć, że odbiorą głos.

Weź to pod uwagę wcześniej, przygotowując się do wystąpienia. Ułóż sobie plan wypowiedzi. Dzięki temu, gdy zabraknie Ci czasu, będziesz wiedział, co opuścić, a co koniecznie trzeba powiedzieć, aby być dobrze zrozumianym.