Dary natury (zasoby naturalne) - ziemia i wszystko to, co jest użyteczne dla człowieka w jej wnętrzu (surowce mineralne) oraz na jej powierzchni (przestrzeń, gleba, woda, powietrze, ciepło słoneczne). Dary natury utożsamiane są z przyrodą i stanowią środowisko naturalne człowieka.

Decyzje nierutynowe - decyzje, które są niepowtarzalne i podejmowane w warunkach dużego ryzyka, niepewności oraz konfliktu.

Decyzje rutynowe - decyzje, które są powtarzalne i podejmowane w warunkach pewności.

Deficyt (niedobór) budżetowy - niedobór występujący wtedy, gdy w budżecie wydatki przewyższają dochody. Pokrywa się go, zaciągając kredyty, emitując obligacje lub bony skarbowe, co powoduje powstanie długu publicznego.

Deflacja - zjawisko odwrotne do inflacji, czyli spadek ogólnego poziomu cen. Prowadzi do ograniczenia produkcji lub kryzysu gospodarczego.

Delegatura (przedstawicielstwo) - oddział urzędu lub instytucji, np. delegatura urzędu wojewódzkiego jest przedstawicielstwem wojewody na terenie danego województwa.

Dematerializacja papierów wartościowych – zamiana papierów wartościowych z postaci materialnej na zapis elektroniczny. Dematerializacja oznacza, że instrumenty finansowe takie jak: obligacje, akcje czy certyfikaty inwestycyjne (również jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, choć nie są one papierami wartościowymi) nie mają postaci papierowych dokumentów, istnieją wyłącznie w postaci elektronicznej jako zapisy księgowe na rachunkach papierów wartościowych. Dematerializację przeprowadza się w celu ułatwienia obrotu papierami wartościowymi dopuszczonymi do obrotu na rynku regulowanym. Nabywcom papierów wartościowych wydawane są jedynie potwierdzenia ich nabycia. 

ilustracja potwierdzenie nabycia obligacji

Demografia - statystyczny opis ludności, m.in. liczba, wiek, płeć, wykształcenie, zawód.

Demonopolizacja - stworzenie konkurencji dotychczasowym monopolom - przedsiębiorstwom, które jako jedyne w danej dziedzinie opanowały rynek i o nim decydują, m.in. stosując wysokie ceny.

Denominacja (przemianowanie) pieniądza - zmniejszenie jego wartości nominalnej oraz wymiana starych banknotów i monet na nowe. W Polsce ostatnia denominacja miała miejsce 1 stycznia 1995 r. Wartość złotówki zmniejszono w stosunku 10 000:1, tzn. 10 000 starych złotych równało się 1 nowemu złotemu.

zobacz także pieniądz

Depozyt - przechowanie pieniędzy lub rzeczy na podstawie umowy, np. umowa rachunku bankowego.

Detalista - handlowiec sprzedający konsumentom towary w małej ilości, prowadzący sklep, dom towarowy, supersam lub inny punkt sprzedaży.

zobacz także handel detaliczny

Dewaluacja pieniądza krajowego - rezultat inflacji, obniżenie kursu pieniądza krajowego wobec innych walut.

Dewizy - weksle, czeki podróżnicze, akredytywy, polecenia wypłat, przekazy i inne dokumenty bankowe lub finansowe płatne w walutach obcych pełniące funkcję płatniczą.

zobacz także inkaso w rozliczeniach dewizowych   zobacz także rozliczenia dewizowe

Diler - przedstawiciel producenta lub pośrednik dokonujący transakcji kupna-sprzedaży produktu we własnym imieniu, ale na rachunek zleceniodawcy w zamian za prowizje.

Dług publiczny - zobowiązanie Skarbu Państwa lub samorządów terytorialnych w formie kredytów lub emisji obligacji i bonów skarbowych.

DN (dochód narodowy, produkt narodowy - PN) - suma wartości produktu krajowego wytworzonego w ciągu roku przez wszystkie podmioty gospodarki narodowej, skorygowana o saldo rozliczeń z zagranicą.

ilustracja relacje pomiędzy miernikami makroekonomicznymi

Dobra - wszelkie zasoby naturalne, potrzebne i sprzyjające działalności człowieka oraz wytwarzane z nich produkty. Wśród dóbr wyróżnia się dobra wolne i gospodarcze.

ilustracja klasyfikacja dóbr i produktów

Dobra gospodarcze - powstają w wyniku wykorzystania zasobów naturalnych przyrody w ramach działalności gospodarczej ludzi.

Dobra wolne - zasoby naturalne znajdujące się w przyrodzie w ilości nieograniczonej w stosunku do potrzeb, mogą bezpośrednio zaspokajać potrzeby (np.: powietrze, słońce, woda morska).

Dochody budżetu - należności wpływające do budżetu państwa lub samorządu terytorialnego, głównie w formie podatków, opłat, ceł, kar i grzywien, darowizn, dotacji.

Dochody budżetu państwa - to przede wszystkim podatki, a ponadto: dywidendy z tytułu udziałów Skarbu Państwa w spółkach, wpłaty z zysków z NBP, przedsiębiorstw państwowych i spółek Skarbu Państwa, opłaty pobierane przez różne organy państwowe, z których najważniejsze to: opłaty celne (cło), opłaty skarbowe (pobierane najczęściej w formie zakupu znaczków) oraz grzywny i mandaty, wpływy za usługi świadczone przez podmioty objęte budżetem państwa (tzw. jednostki budżetowe), np. instytuty naukowo-badawcze, muzea, wpływy pochodzące ze źródeł zagranicznych, nie podlegające zwrotowi, np. z funduszy europejskich.

Dochód - dodatnia kwota stanowiąca różnicę pomiędzy przychodem a kosztem jego uzyskania. Dochód przedsiębiorstwa zwie się zyskiem brutto.

Dochód narodowy (DN, produkt narodowy, PN) - suma wartości produktu krajowego wytworzonego w ciągu roku przez wszystkie podmioty gospodarki narodowej, skorygowana o saldo rozliczeń z zagranicą.

ilustracja relacje pomiędzy miernikami makroekonomicznymi

Dochód przedsiębiorstwa - dodatnia różnica pomiędzy przychodami a kosztami ich uzyskania. W przedsiębiorstwach dochód nazywa się zyskiem brutto.

ilustracja obliczanie zysku przedsiębiorstwa

Dom maklerski - spółka akcyjna, która prowadzi działalność maklerską. Zatrudnia maklerów papierów wartościowych i doradców inwestycyjnych.

strona wwwstrona wwwprzykładowe domy maklerskie

Doradca inwestycyjny (makler) - osoba, która ma co najmniej średnie wykształcenie, złożyła egzamin przed komisją egzaminacyjną oraz została wpisana na listę maklerów lub doradców przez Komisję Nadzoru Finansowego.

zobacz także dom maklerski   zobacz także działalność maklerska

Doradztwo - pomoc w rozwiązywaniu problemów i podejmowaniu decyzji poprzez badanie i dostarczanie informacji o problemie oraz udzielanie wskazówek dotyczących działań.

Dotacja - bezzwrotna pomoc finansowa przeznaczona na zrealizowanie konkretnego celu.

Dumping (czyt. damping) - sprzedaż towarów na rynkach zagranicznych po cenach niższych od cen krajowych (nawet poniżej kosztów produkcji) w celu wyparcia konkurencji. Jest narzędziem, za pomocą którego państwo pośrednio oddziałuje na eksport.

Dyskonto weksli - nabycie weksli przez bank. Bank dyskontujący weksel nie płaci jego pełnej kwoty, lecz potrąca odsetki nazywane dyskontem.

wzór  wzórwzory

Dystrybucja - proces obsługi rynku, który obejmuje działania związane z zapewnieniem łączności producenta z finalnymi odbiorcami, zawieraniem transakcji kupna-sprzedaży i przemieszczaniem produktów od producentów do docelowych konsumentów albo użytkowników.

ilustracja kanały dystrybucji produktów 

Dywidenda - część zysku spółki akcyjnej, przeznaczona do podziału między akcjonariuszy.

wzórwzór

Działalność gospodarcza - zarobkowa działalność wydobywcza, wytwórcza, handlowa, budowlana i usługowa, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

zobacz także analiza ekonomiczna działalności gospodarczej   zobacz także etyka biznesu
zobacz także forma organizacyjna działalności gospodarczej   zobacz także koncesja   zobacz także proces gospodarczy
zobacz także rejestr przedsiębiorców   zobacz także wynik działalności gospodarczej

Działalność handlowa - pośredniczenie w wymianie towarów między sprzedającymi a kupującymi.

Działalność maklerska - oferowanie papierów wartościowych w obrocie pierwotnym, nabywanie lub zbywanie papierów wartościowych na cudzy rachunek (są to tzw. usługi brokerskie) i na własny rachunek, doradztwo w zakresie obrotu papierami wartościowymi, prowadzenie rachunków (kont) dotyczących papierów wartościowych dla poszczególnych inwestorów.

zobacz także bankowe biuro maklerskie   zobacz także dom maklerski   zobacz także makler

Działalność przemysłowa - wydobywanie lub przetwarzanie zasobów dostarczanych przez przyrodę na produkty, które zaspokajają pośrednio lub bezpośrednio potrzeby konsumentów.

zobacz także przemysł

Działalność rolnicza - zagospodarowywanie i użytkowanie obszarów rolnych w celu pozyskiwania produktów roślinnych i zwierzęcych.

Działalność usługowa - wszelkie czynności świadczone w procesie produkcji, wymiany i zaspokajania potrzeb.

zobacz także usługi

Działanie - celowe i świadome zachowanie się człowieka.