Samorząd terytorialny - samodzielna i niezależna jednostka w każdym województwie, powiecie, gminie i mieście. Ma swoje organy stanowiące (radę powiatu, gminy i miasta oraz sejmik województwa) i wykonawcze (zarząd województwa i powiatu z marszałkiem województwa i starostą w powiecie oraz prezydent lub burmistrz w mieście i wójt w gminie).

budżet samorządu terytorialnego   gospodarka komunalna   własność komunalna

Schemat organizacyjny – graficzny obraz struktury organizacyjnej, wskazujący realizatorów poszczególnych funkcji i ich miejsce w strukturze.

schemat struktury organizacyjnej państwowego przedsiębiorstwa przemysłowego 
schemat struktury organizacyjnej spółki z o.o. (przedsiębiorstwo handlowe) 
schemat struktury organizacyjnej spółdzielni pracy

Segmentacja rynku – podział rynku według określonych kryteriów na jednorodne grupy nabywców, czyli segmenty rynku. Każdy z segmentów wymaga specyficznie ukształtowanego produktu i specyficznych działań marketingowych.

Sektor prywatny - część gospodarki narodowej, do której zalicza się przedsiębiorstwa osób fizycznych i prywatnych osób prawnych oraz podmioty zagraniczne.

Sektor publiczny - część gospodarki narodowej, do której zalicza się przedsiębiorstwa publicznych osób prawnych (przedsiębiorstwa państwowe oraz spółki Skarbu Państwa i komunalne).

Sesja giełdowa - przedział czasu, w którym dokonuje się obrót instrumentami finansowymi np. na giełdzie warszawskiej sesje odbywają się od poniedziałku do piątku, w godzinach 8:00 - 17:35.

Sieć handlowa – układ zbudowany z wielu jednostek handlowych, zaspokajający potrzeby konsumentów na danym terenie.

Sieć usług – układ zbudowany z wielu zakładów usługowych, punktów świadczenia usług i punktów przyjęć rozmieszczonych w sieci osadniczej.

Siła nabywcza pieniądza - wartość pieniądza określona możliwością zakupu różnych produktów.

Siła robocza - 1) Podmiot pracy stanowiący jeden z czynników sił wytwórczych. Świadczy pracę.
2) Całokształt fizycznych i umysłowych zdolności oraz umiejętności ludzkich potrzebnych do wykonywania określonej pracy.

Siły wytwórcze - zespół czynników produkcji stanowiących o możliwościach gospodarczych społeczeństwa. Tworzą je praca ludzka, środki pracy i przedmioty pracy oraz technologia i organizacja.

potencjał produkcyjny społeczeństwa   czynniki sił wytwórczych 

Skarb Państwa - pojęcie określające własność zasobów naturalnych i majątku należącego do państwa. Prywatyzacja tej własności powoduje wpływ określonych dochodów do budżetu państwa.

własność państwowa

Sklep internetowy – strona www, na której można dokonać realnych zakupów oferowanych tam towarów. Płatność odbywa się za pośrednictwem Internetu lub przy odbiorze towaru.

sprzedaż internetowa

Skład wolnocłowy - wyodrębniona część obszaru celnego, traktowana jako zagranica, na terenie której przedsiębiorstwa mogą składować i przechowywać towary zagraniczne i krajowe oraz dokonywać ich konfekcjonowania, uszlachetniania, przerobu, przetwarzania, montażu lub napraw.

Specjalizacja – wynik podziału pracy, który umożliwia sprawniejsze i precyzyjniejsze wykonywanie określonej działalności.

Specjalne strefy ekonomiczne - wydzielone na terenie kraju obszary, na których prowadzący działalność gospodarczą korzystają z wielu przywilejów, np. tanich kredytów, zwolnień z podatków. Celem ich utworzenia jest rozwój gospodarczy związany m.in. z przeciwdziałaniem bezrobociu.

Spedycja - zespół czynności mających na celu przygotowanie ładunków do przewozu oraz zorganizowanie przewozu wraz z wszystkimi czynnościami towarzyszącymi.

 przykładowe firmy spedycyjne

Spedytor - przedsiębiorca działający w ogniwie procesu przewozowego zajmujący się: wyborem środka transportu do przewozu, załadowaniem ładunku i jego nadaniem, załatwianiem formalności związanych z przewozem, dostarczeniem ładunku do miejsca przeznaczenia i jego wyładunkiem, przy wymianie zewnętrznej - załatwianiem czynności celno-dewizowych.

Spożycie - wartość produktów zużytych na zaspokojenie potrzeb ludności; obejmuje spożycie prywatne i publiczne.

Spożycie indywidualne - spożycie prywatne i część publicznego.

Spożycie prywatne - spożycie indywidualne w gospodarstwach domowych i instytucjach niekomercyjnych, takich jak organizacje społeczne, stowarzyszenia czy fundacje.

Spożycie publiczne - spożycie dotyczące usług świadczonych na rzecz ludności (m.in. oświata, kultura, zdrowie, opieka społeczna) oraz spożycie ogólnospołeczne (m.in. administracja publiczna, obrona narodowa, nauka); dotyczy instytucji państwowych i samorządowych. 

Spożycie zbiorowe - spożycie ogólnospołeczne przez instytucje państwowe i samorządowe.

Spółdzielnia - dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Jest osobą prawną.

rada nadzorcza   zarząd

Spółdzielnia pracy (wytwórcza) - spółdzielnia, która zatrudnia członków zarobkowo, np. rolnicze spółdzielnie produkcyjne, spółdzielnie inwalidów.

Spółdzielnia użytkowników - spółdzielnia, która zaspokaja potrzeby członków (świadczy usługi na ich rzecz), np. spółdzielnie spożywców, mieszkaniowe.

Spółdzielnia wytwórcza (pracy) - spółdzielnia, która zatrudnia członków zarobkowo, np. rolnicze spółdzielnie produkcyjne, spółdzielnie inwalidów.

Spółka - umowny związek osób (wspólników) i ich wkładów kapitałowych w celu prowadzenia zarobkowej działalności gospodarczej w formie przedsiębiorstwa. Stronami umowy spółki są wspólnicy, czyli osoby fizyczne lub osoby prawne, a także jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej. Przedmiotem wkładu kapitałowego może być kwota pieniężna, jak i wartość rzeczowa (aport) - wkład niepieniężny, np.: nieruchomość, ruchomość, wierzytelność.

klasyfikacja spółek   holding   komisja rewizyjna   zarząd

Spółka akcyjna (SA) - spółka kapitałowa, prowadząca przedsiębiorstwo pod własną firmą, zawiązaną przez jedną lub więcej osób (akcjonariuszy), którzy są jej założycielami.

dywidenda   walne zgromadzenie akcjonariuszy lub wspólników   zarząd

Spółka cywilna (s.c.) - forma trwałego, zorganizowanego współdziałania dwu lub więcej osób na podstawie zawartej umowy dla osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego. Spółki cywilne traktowane są jak podmioty prowadzone przez osoby fizyczne, ponieważ nie mają osobowości prawnej.

umowa spółki cywilnej

Spółka giełdowa - spółka publiczna, której akcje chociaż jednej emisji są dopuszczone do obrotu giełdowego.

Spółka jawna (sp.j.) - spółka osobowa wspólników, odpowiadających za zobowiązania spółki bez ograniczeń całym swoim majątkiem.

Spółka kapitałowa - spółka handlowa, która odpowiada za zobowiązania wobec wierzycieli tylko kapitałem spółki, a więc wkładami wspólników. Do tych spółek zalicza się: spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, spółkę akcyjną.

Spółka komandytowa (sp.k.) - spółka osobowa, prowadząca przedsiębiorstwo pod własną firmą, w której co najmniej jeden wspólnik (komplementariusz) ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki i co najmniej jeden wspólnik (komandytariusz) ograniczoną. 

Spółka komandytowo-akcyjna (SKA) - spółka osobowa, prowadząca przedsiębiorstwo pod własną firmą, w której co najmniej jeden wspólnik (komplementariusz) ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki i co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.

Spółka osobowa - spółka handlowa, której wspólnicy ponoszą pełną (nieograniczoną) odpowiedzialność prawną za zobowiązania spółki. Do tych spółek zalicza się: spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową, spółkę komandytowo-akcyjną.

Spółka partnerska (sp.p.) - spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. Partnerami w tej spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania wolnych zawodów (adwokaci, aptekarze, architekci, księgowi, lekarze, pielęgniarki itp.).

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) - spółka kapitałowa, prowadząca przedsiębiorstwo pod własną firmą, utworzona przez jedną lub więcej osób (wspólników), które są zobowiązane do świadczeń określonych w umowie sp. z o.o. (głównie do wniesienia udziałów). Za zobowiązania nie odpowiadają osobistym majątkiem.

walne zgromadzenie akcjonariuszy lub wspólników   zarząd

Spółki handlowe - regulowane przepisami kodeksu spółek handlowych. Rozróżnia się wśród nich spółki osobowe, spółki kapitałowe.

Sprawozdawczość - uporządkowane dane statystyczne dotyczące działalności za pewien okres.

Sprzedaż internetowa (e-handel) – najbardziej nowoczesna forma handlu detalicznego; sprzedaż w internetowych sklepach. Nie wychodząc z domu i nie tracąc czasu na szukanie towaru w sklepach, można za pośrednictwem Internetu dokonać jego zakupu z bogatej oferty.

aukcja internetowa

Sprzedaż osobista – zawieranie transakcji kupna-sprzedaży, w której występuje bezpośredni kontakt nabywcy ze sprzedawcą, co daje natychmiastowy efekt sprzężenia zwrotnego, umożliwiający dostosowanie się do szczegółowych wymagań nabywcy.

proces sprzedaży osobistej    sztuka sprzedawania

Sprzedaż towarów - dla jednostki sprzedaży detalicznej - ostatnia faza procesu obrotu towarowego, w której weryfikowana jest trafność wszystkich dotychczasowych decyzji i działań firmy, skierowanych na zaspokojenie potrzeb konsumentów i osiągnięcie podstawowego celu, jakim jest zysk.

klasyfikacja metod sprzedaży   aktywizacja sprzedaży produktów    wskaźnik rentowności sprzedaży

Stanowisko organizacyjne - miejsce pracy zajmowane przez jednego pracownika w danej organizacji.

Stanowisko pracy – miejsce pracy odpowiednio wyposażone i urządzone, w którym jeden lub kilku pracowników wykonuje określone zadania.

 komórka organizacyjna

Stopa bezrobocia - stosunek liczby bezrobotnych do liczby aktywnych zawodowo, do których zalicza się osoby pracujące i bezrobotne. Wyrażana jest w procentach.

wzór    bezrobocie

Stopa inflacji - wielkość inflacji określona wzrostem ogólnego przeciętnego poziomu cen wyrażona w procentach.

Stopa procentowa (procent) - setne części całości. Stosowana do obliczania stosunku procentowego dwóch lub więcej liczb do siebie oraz w obliczaniu odsetek.

Stopa zysku z inwestycji - stosunek zysku netto z inwestycji do nakładów inwestycyjnych.

wzór

Stopa życiowa - poziom zaspokojenia potrzeb poszczególnych gospodarstw domowych. Poziom ten jest różny i kształtuje się w zależności od posiadanego majątku i wielkości przychodów. Zarówno wartość majątku posiadanego przez poszczególne gospodarstwa domowe, jak i wielkość bieżących przychodów uzależnione są od aktywności osób przyczyniających się do ich pozyskiwania oraz od sposobu gospodarowania.

Stosunek pracy - zawarcie umowy o pracę pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. 

Stowarzyszenie - zrzeszenie o celach niezarobkowych, działające w sferze społecznej, religijnej lub politycznej. Może jednak prowadzić działalność gospodarczą i wtedy działa jako przedsiębiorca. Jest to działalność dodatkowa, która albo bezpośrednio realizuje cele stowarzyszenia, albo w wyniku pozyskania dodatkowych dochodów umożliwia realizowanie celów podstawowych.

Strata - ujemny wynik działalności gospodarczej, a także uszczerbek w majątku poniesiony przez przedsiębiorstwo lub niecelowy nakład (strata na brakach, strata na badania bez wyniku). Ujemny wynik działalności gospodarczej występuje wtedy, gdy koszty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przewyższają uzyskiwane przychody. Przedsiębiorstwo osiągające stratę jest przedsiębiorstwem deficytowym.

Strategia marketingowa – strategia działania przedsiębiorstwa na rynku, obejmująca promocję firmy i promocję jej produktów, wynikająca z globalnej strategii przedsiębiorstwa.

 marketing

Strategia zarządzania - złożony proces, który polega na określeniu celów i zadań firmy w czasie i podejmowaniu decyzji, wynikających z rozpoznania zmian, co umożliwia dostosowywanie działań i gospodarki zasobami do nowych warunków.

droga trwania przedsiębiorstwa    zarządzanie

Strefa euro – wspólna waluta w 19 krajach Unii Europejskiej. Od 1 stycznia 2002 r. w 12 krajach UE - Austrii, Belgii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Luksemburgu, Niemczech, Portugalii, Włoszech - powszechnym środkiem płatniczym stało się euro. W 2007 r. euro wprowadzono w Słowenii, w 2008 r. na Malcie i Cyprze, w 2009 r. na Słowacji, w 2011 r. w Estonii, w 2014 r. na Łotwie, a w 2015 r. na Litwie. Unia walutowa służy równowadze finansów, szczególnie publicznych, ułatwia zawieranie transakcji kupna-sprzedaży, upraszcza obrót pieniężny, wyrównuje poziom inflacji w krajach członkowskich.

Strefa wolnocłowa - wyodrębniony obszar, również magazyn lub sklep, na którym transakcje kupna-sprzedaży towarami wywożonymi za granicę dokonywane są bez cła.

Struktura organizacyjna - wewnętrzna budowa jakiejś zorganizowanej całości.

 organizacja

Struktura organizacyjna firmy - ogół ustalonych zależności funkcjonalnych i hierarchicznych między stanowiskami, komórkami i jednostkami organizacyjnymi, zgrupowanymi w sposób umożliwiający osiąganie celów przez daną całość.

  schemat struktury liniowej   schemat struktury funkcjonalnej  schemat struktury sztabowo-liniowej 
  schemat organizacyjny

Styl kierowania - sposób i metoda, jakimi posługuje się przełożony w stosunku do podwładnych, chcąc ich nakłonić do pożądanych zachowań.

kierowanie

Styl negocjowania - sposób prowadzenia rozmów, wynikający z cech osobowościowych negocjatorów lub ze świadomego wyboru, najbardziej odpowiedniego w danej sytuacji.

Subwencja - bezzwrotna pomoc finansowa, udzielana w celu prowadzenia określonej działalności lub jej popierania.

Surowiec - wydobyty zasób naturalny (węgiel, ruda, sól) lub produkt otrzymany z upraw i hodowli (zboża, warzywa, żywiec, mleko, drewno) i przeznaczony do dalszego przetwarzania. Należy do przedmiotów pracy. Jest produktem pochodzącym z rolnictwa, leśnictwa i przemysłu wydobywczego.

Syndykat – szczególna forma porozumienia kartelowego, polegająca na tym, że samodzielne przedsiębiorstwa wchodzące w jego skład prowadzą wspólnie sprzedaż wytworzonych przez siebie produktów, a niekiedy również wspólnie zaopatrują się w potrzebne surowce. W tym celu tworzą wspólne biuro sprzedaży i ewentualnie biuro zakupów, co umożliwia kontrolę rozmiarów działalności zgrupowanych przedsiębiorstw.

sWIG80 – indeks giełdowy, który obejmuje notowania następnych 80 spółek (po wybraniu 20 do WIG20 i 40 do mWIG40).

System ekonomiczny - zespół instytucji oraz mechanizmów ustalających i kontrolujących podejmowanie oraz prowadzenie działalności gospodarczej w kraju.

System finansowy przedsiębiorstw - zespół finansowych przepisów prawnych obowiązujących podmioty prowadzące działalność gospodarczą. W szczególności przepisy te dotyczą: tworzenia i gospodarowania kapitałami, ustalania cen, osiągania przychodów i ponoszenia wydatków i kosztów, rozliczeń gotówkowych i bezgotówkowych.

System gospodarki nakazowo-rozdzielczej (gospodarka planowa, scentralizowana, socjalistyczna, komunistyczna) - system opierający się na tzw. społecznej (państwowej i spółdzielczej) własności środków produkcji i centralnym określaniu celów ekonomiczno-społecznych. Jest nieefektywny, czyli nieracjonalny, nie jest w stanie zaspokajać potrzeb społeczeństwa. 

System gospodarki rynkowej (gospodarka kapitalistyczna, towarowo-pieniężna) - system charakteryzujący się prywatną (niepubliczną) własnością środków produkcji oraz dążeniem wielu podmiotów działalności gospodarczej do zwiększania swoich wyników (dochodów, zysków). Prywatna własność środków produkcji zapewnia konkurencję pomiędzy wieloma podmiotami działającymi na rynku, co powoduje racjonalną działalność gospodarczą, a jej regulatorem są prawa i mechanizmy rynkowe. Gospodarka taka sprzyja wydajnemu i oszczędnemu zużywaniu zasobów ekonomicznych oraz szybkiemu wzrostowi gospodarczemu.

System logistyczny - komputerowy system sterowania fizycznym przepływem towarów, jaki odbywa się pomiędzy wytwórcami, importerami, eksporterami, przedsiębiorstwami hurtowymi i detalicznymi, a także wewnątrz tych jednostek.

logistyka

System marketingu – zespół zintegrowanych działań i instrumentów związanych z badaniem i kształtowaniem rynku, mających również na celu kształtowanie produkcji i dystrybucji z punktu widzenia potrzeb rynku.

marketing

System płac - reguły określające związki i zależności, jakie zachodzą pomiędzy wysokością wynagrodzenia a nakładami i wynikiem pracy osiąganym przez zatrudnionych.

Szkolenie bezrobotnych - przyuczanie do zawodu, przekwalifikowywanie lub podwyższanie kwalifikacji zawodowych, w zależności od potrzeb rynkowych, osób poszukujących pracy.

bezrobotny

Sztuka sprzedawania - umiejętność przekonywania o właściwościach i użyteczności oferowanych towarów oraz stworzenie takich warunków zakupu, które dają nabywcom najwięcej zadowolenia.